بلبرینگ شیار عمیق چیست؟
بلبرینگ‌های شیار عمیق Deep groove ball bearing جزو بلبرینگ‌های پرمصرف و پرفروش بازار هستند و در دسته یاتاقان‌ها قرار می‌گیرند. این قطعات از یک حلقه داخلی، حلقه بیرونی، توپک‌های بلبرینگ و قفسه تشکیل شده‌اند. توپک‌های بلبرینگ درون فضای مشخص‌شده بین حلقه داخلی و حلقه بیرونی قرار گرفته‌اند و با حرکت آزادانه، نیرو و فشار را منتقل می‌کنند. قفسه نیز برای نگهداری ساچمه‌ها و جلوگیری از تداخل آن‌ها با یکدیگر استفاده می‌شود. از ویژگی‌های بلبرینگ شیار عمیق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توانایی تحمل بارهای شعاعی و محوری
- کارایی در سرعت‌های بالا
- استفاده گسترده در برنامه‌های صنعتی و خودروسازی
- دارای طراحی مناسب برای کاربردهای مختلف
بلبرینگ‌های شیار عمیق به دلیل ویژگی‌هایی که در بالا به آن اشاره شد، در بسیاری از صنایع و برنامه‌های مختلف کاربرد دارند. این بلبرینگ‌ها در مواردی که نیاز به تحمل بارهای شعاعی و محوری باشد، به خصوص در ماشین‌آلات صنعتی، خودروسازی، الکترونیک و تجهیزات پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مشخصات ظاهری بلبرینگ شیار عمیق
گفتیم که بلبرینگ شیار عمیق یک نوع بلبرینگ است که برای تحمل بارهای شعاعی و محوری در دو جهت استفاده می‌شود. این بلبرینگ‌ها دارای یک یا دو شیار عمیق در حلقه داخلی و حلقه بیرونی هستند که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا بارهای شعاعی و محوری را به خوبی تحمل کنند. مشخصات ظاهری بلبرینگ‌های شیار عمیق شامل موارد زیر می‌شود:
حلقه داخلی: حلقه داخلی بلبرینگ شیار عمیق به صورت استوانه‌ای یا مخروطی است. این حلقه بر روی شفت قرار می‌گیرد و بارهای محوری را تحمل می‌کند.
حلقه بیرونی: حلقه بیرونی نیز به صورت استوانه‌ای یا مخروطی است و در محل نصب بلبرینگ در یک ماشین یا یکی از تجهیزات صنعتی قرار می‌گیرد.
طول: طول بلبرینگ‌های شیار عمیق بسته به اندازه و نوع بلبرینگ، از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متغیر است.
جنس: بلبرینگ‌های شیار عمیق معمولاً از آلیاژ فولاد یا سرامیک و پلاستیک ساخته می‌شوند که از زنگ زدن آن جلوگیری می‌کند.
ظرفیت بار: بلبرینگ‌های شیار عمیق دارای ظرفیت بار شعاعی و محوری متفاوتی هستند که به طور مستقیم با توانایی بلبرینگ در تحمل بارها و فشارها از جهات گوناگون مرتبط است. ظرفیت بار شعاعی نشان‌دهنده توانایی بلبرینگ در تحمل بارهای عمود بر محور شفت و ظرفیت بار محوری نشان‌دهنده توانایی بلبرینگ در تحمل بارهای موازی با محور شفت است. انتخاب بلبرینگ با ظرفیت بار مناسب، بستگی به نوع و مقدار بار، سرعت چرخش و شرایط کاری دارد.
درجه‌بندی سرعت: در درجه‌بندی سرعت، حداکثر سرعت چرخشی که بلبرینگ در آن می‌تواند بدون آسیب یا سایش کار کند، مورد بررسی قرار می‌گیرد. بلبرینگ‌های شیار عمیق بر اساس سرعت چرخش شفت در سه دسته تقسیم می‌شوند:
کلاس 1: مناسب برای سرعت‌های پایین تا متوسط (کمتر از 12000 دور در دقیقه)
کلاس 2: مناسب برای سرعت‌های متوسط تا بالا (بین 12000 تا 24000 دور در دقیقه)
کلاس 3: مناسب برای سرعت‌های بالا (بیش از 24000 دور در دقیقه)
آب‌بندی: آب‌بندی بلبرینگ‌های شیار عمیق به منظور محافظت از آن‌ها در مقابل نفوذ آب و گرد و غبار صورت می‌گیرد. برخی یاتاقان‌ها آب‌بندی یا شیلد دارند تا از این قطعات در برابر آلودگی محافظت شود. آب‌بندی اغلب با رقم IP (Ingress Protection) نشان داده می‌شود. به عنوان مثال IP65 که عدد اول نشان‌دهنده حفاظت در مقابل جسم‌های خارجی (گرد و غبار) و عدد دوم نشان‌دهنده حفاظت در مقابل نفوذ آب است. انتخاب آب‌بندی صحیح به شرایط محیطی و کاربرد مورد نظر بستگی دارد.
در نهایت، جنس، ابعاد و اندازه مناسب بلبرینگ، ظرفیت بار، درجه بندی سرعت و آب‌بندی به عنوان عوامل حائز اهمیتی هستند که بهبود کارایی و عمر مفید تجهیزات و ماشین‌آلات را تضمین خواهند کرد.
هنگام خرید بلبرینگ شیار عمیق چه مواردی را باید در اولویت قرار داد؟
بار مورد نیاز: ابتدا مشخص کنید که بلبرینگ قرار است چه مقدار بار را تحمل کند و آیا ظرفیت بار آن مناسب است یا خیر.
سرعت چرخش: سرعت چرخش شفت مهم‌ترین عامل در انتخاب بلبرینگ است. برای هر نوع بلبرینگ، حداکثر سرعت چرخش مجاز تعیین کرده‌اند. اطمینان حاصل کنید که بلبرینگ انتخابی شما در درجه‌بندی سرعت مناسب قرار دارد.
محیط کاری: شرایط محیط کاری مانند دما، رطوبت، گرد و غبار و مواد شیمیایی موجود در محیط نیز نقش مهمی در انتخاب بلبرینگ دارند. بلبرینگ انتخابی شما باید دارای آب‌بندی مناسب برای شرایط محیطی خاص باشد.
عمر مفید: عمر مفید بلبرینگ نیز یک موضوع حائز اهمیت است که نباید از آن غافل شد. بلبرینگ‌های باکیفیت، نیاز به تعویض کمتر و هزینه‌های تعمیر و نگهداری پایین‌تر دارند. توصیه می‌شود حتما یاتاقان‌ها را از تولیدکنندگان معتبر که از مواد باکیفیت در فرآیند ساخت استفاده می‌کنند، خریداری کنید.
قابلیت نصب و نگهداری: معمولا بلبرینگ‌هایی که به راحتی نصب و نگهداری می‌شوند، انتخاب مناسبی هستند. توجه داشته باشیدکه حتی بهترین بلبرینگ‌ها هم در صورت نصب و نگهداری نادرست، خیلی زود از کار می‌افتند. بنابراین، نصب اصولی یاتاقان‌ها و رعایت روش‌های اصولی برای به حداکثر رساندن طول عمر آن‌ها را در اولویت قرار دهید.
قیمت: با اینکه قیمت همواره یک عامل مهم در خرید محصولات بوده است؛ اما بهتر است ابتدا قابلیت‌ها و ویژگی‌های فنی محصول را در اولویت قرار دهید و سپس با توجه به آن‌ها، قیمت را در نظر بگیرید.
انواع بلبرینگ‌های شیار عمیق
بلبرینگ‌های شیار عمیق در انواع مختلفی وجود دارند که شاخص‌ترین آن‌ها بلبرینگ شیار عمیق تک ردیفه و دو ردیفه است. این بلبرینگ‌ها بر اساس نیازهای مختلف صنایع و کاربردهای مختلف طراحی شده‌اند. در ادامه توضیحات مختصری در مورد هر کدام ارائه می‌دهیم:
بلبرینگ شیار عمیق تک ردیفه
این نوع بلبرینگ‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هم بارهای محوری و هم بارهای شعاعی را از دو طرف تحمل کنند. در بلبرینگ شیار عمیق تک ردیفه یک شیار برای قرار گرفتن توپک‌ها وجود دارد. این نوع بلبرینگ معمولا با کاسه نمد فلزی یا لاستیکی تولید می‌شود و به دلیل روانکاری با گریس، نیازی به شستشو و گرم کردن پیش از نصب ندارد. مهم‌ترین شاخصه‌های فنی بلرینگ‌های یک ردیفه، داشتن پسوندها و نشانگرهایی است که بر اساس نوع قفسه، نوع شیارها، جنس یاتاقان، کاسه نمد و ... تعیین می‌شود.
بلبرینگ شیار عمیق دو ردیفه
این نوع بلبرینگ‌ها از دو شیار برای قرارگیری ساچمه‌ها ساخته شده‌اند و می‌توانند بارهای محوری و شعاعی را به صورت یکنواخت تحمل کنند. بلبرینگ‌های دو ردیفه در مواقعی استفاده می‌شوند که بلبرینگ یک ردیفه قادر به تحمل بار نباشد. حالت‌های مختلف قرارگیری این قطعات، به صورت پشت به پشت، پشت سر هم و جلو به جلو است که با پسوندهای مختلف آن را نشان می‌دهند.
از انواع دیگر بلبرینگ‌های شیار عمیق دو ردیفه، بلبرینگ شیار عمیق ساچمه‌خور و بلبرینگ شیار عمیق با خار فنری چفت‌کننده هستند. یاتاقان‌های ساچمه‌خور از تعداد بیشتری ساچمه تشکیل شده‌اند و توانایی تحمل بار شعاعی بیشتری دارند. از این نوع بلبرینگ‌ها در مواردی که نیاز به توان بالا در بار و فشار شعاعی باشد، استفاده می‌شود. بلبرینگ‌های شیار عمیق با جای خار نیز با قرار دادن یک خار چفت‌کننده، با حداقل مقدار فضای اشغالی، تثبیت و محکم می‌شوند.
