عملکرد و اهمیت سیستم تهویه مطبوع
سیستم تهویه مطبوع خودرو یا (HVAC) یک آپشن‌های رفاهی مهم برای تمام خودروها محسوب می‌شود. این سیستم علاوه بر اینکه به راحتی و آسایش سرنشینان کمک می‌کند، ایمنی و کارایی کلی خودرو را نیز افزایش می‌دهد. یکی از اصلی‌ترین وظایف سیستم تهویه مطبوع، تامین دمای مناسب داخل کابین است. این سیستم در روزهای گرم تابستانی، دمای درون کابین را به طور قابل‌توجهی کاهش داده و به راحتی و آسایش سرنشینان کمک می‌کند. وجود هوای مطبوع و مناسب در شرایط مرطوب یا بارانی نیز، دید رانندگان را بهبود می‌بخشد و خطر تصادفات را کاهش می‌دهد.
فیلترهای هوا در سیستم تهویه مطبوع، آلودگی‌ها، گرد و غبار و مواد آلرژی‌زای موجود در داخل کابین را کاهش می‌دهند. این موضوع به ویژه برای افرادی که مشکلات تنفسی دارند، بسیار حائزاهمیت است. طراحی برخی از سیستم‌های تهویه مطبوع مدرن به گونه‌ای است که بار اضافی کمتری روی موتور تحمیل گردد. بدین ترتیب، کارایی سوخت افزایش یافته و انرژی کمتری مصرف می‌شود.
سیستم تهویه مطبوع، تاثیر مستقیمی بر تجربه رانندگی افراد نیز دارد. آسایش و راحتی سرنشینان در طول سفر، تمرکز راننده را افزایش داده و خستگی او را در مسیرهای طولانی کم می‌کند.
اجزا و قطعات اصلی سیستم تهویه مطبوع
همان‌طور که تا اینجا توضیح دادیم، وظیفه اصلی سیستم تهویه مطبوع خودرو، ایجاد دمای مناسب و حذف رطوبت در داخل کابین است. این سیستم از اجزا و قطعات گوناگونی تشکیل شده که به منظور تامین هوای مطبوع و مناسب در داخل کابین خودرو عمل می‌کنند در ادامه همراه ما باشید تا به معرفی اجزا و قطعات اصلی سیستم تهویه مطبوع خودرو و چگونگی عملکرد هر قطعه بپردازیم.
کمپرسور
کمپرسور به عنوان قلب سیستم تهویه مطبوع عمل می‌کند و وظیفه اصلی آن، فشرده‌سازی گاز مبرد و افزایش فشار و دماست. کمپرسور معمولا از طریق تسمه به میل‌لنگ موتور خودرو وصل می‌شود و با چرخش موتور کار می‌کند. کمپرسور فقط وظیفه متراکم کردن گازها را بر عهده دارد و برای مایعات کاری انجام نمی‌دهد. برای جلوگیری از جاری شدن مایعات در سیستم، قطعه دیگری وظیفه جذب آب و رطوبت را بر عهده
می‌گیرد.
کمپرسورهای کولر خودرو در انواع مختلفی تولید می‌شوند و برای مصارف گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب نوع مناسب کمپرسور برای هر خودرو، به نیازهای آن اتومبیل، ظرفیت سیستم تهویه و خنک‌سازی بستگی دارد. از انواع معمول کمپرسورهای سیستم تهویه مطبوع می‌توان کمپرسورهای پیستونی، کمپرسورهای روتاری، کمپرسورهای اسکرول و کمپرسورهای الکتریکی را نام برد.
کندانسور
کندانسور بعد از کمپرسور قرار دارد و وظیفه آن تبدیل گاز مبرد فشرده‌شده به مایع است. این فرآیند با کاهش دما و فشار گاز انجام می‌شود. در واقع، کندانسور حرارت گاز را با استفاده از جریان هوای محیط کاهش می‌دهد. جایگاه کندانسور، در بخش جلویی اتومبیل و در مسیر جریان هواست. این موضوع باعث می‌شود تا جریان هوای عبوری از کندانسور، دمای مبرد را کاهش داده و کارکرد کولر ماشین را بهتر کند.
هر گونه کثیفی یا گرفتگی در کندانسور، باعث می‌شود انتقال حرارت در این قطعه به خوبی صورت نگیرد. در نتیجه کندانسور با قدرت بیشتری کار کرده و احتمال آسیب دیدن آن افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه توصیه می‌شود هر سال و پیش از آغاز فصل گرما، نسبت به تمیز کردن رادیاتور و کندانسور سیستم تهویه مطبوع اتومبیل خود اقدام کنید.
ریسیور درایر
ریسیور درایر یا خشک‌کننده، از اجزای بخش پرفشار سیستم تهویه مطبوع خودرو است. این قطعه توسط مواد شیمیایی خشک‌کننده، تمام رطوبت موجود در مایع متراکم‌شده را پیش از ورود به اواپراتور جذب می‌کند. در صورتی که آب به طور کامل جذب نشود، رطوبت به بلورهای یخی تبدیل شده و به سیستم تهویه هوای خودرو آسیب می‌رساند.
سوپاپ انبساط گرمایی (txv)
سوپاپ انبساط گرمایی مربوط به بخش کم‌فشار سیستم است. ماده سردکننده که پس از گذشتن از ریسیور درایر به یک سیال خالص تبدیل شده، وارد سوپاپ انبساط گرمایی می‌شود تا فشار آن کاهش پیدا کند. این سوپاپ قابل‌تنظیم است و نقش مهمی در ثبات عملکرد سیستم تهویه مطبوع بازی می‌کند. در برخی خودروها به جای سوپاپ انبساط گرمایی، لوله‌های وزنه‌دار نصب شده که پس از گذشت مدت زمان طولانی، در اثر رسوبات مسدود می‌شوند.
اواپراتور (تبخیرکننده)
در اواپراتور، تمام شرایط برای تبدیل مایع به بخار مهیاست. مایع مبرد که مستعد تبدیل به گاز است، گرمای محیط را جذب کرده و به فاز گازی تغییرحالت پیدا می‌کند. هوای داخل کابین از طریق یک فن به سمت اواپراتور هدایت می‌شود و بعد از عبور از میان لوله‌های بسیار باریک، خنک شده و رطوبت آن جذب می‌شود.
فن‌ها
فن‌ها وظیفه توزیع هوای سرد تولید‌شده در اواپراتور را بر عهده دارند و سرعت آن‌ها معمولا قابل‌تنظیم است. این اجزا در نزدیکی اواپراتور قرار می‌گیرند و هوای سرد را به سمت سرنشینان هدایت می‌کنند. عملکرد فن خودرو از طریق رادیاتور و با فشار دادن یا کشیدن هوا انجام می‌شود. فن خنک‌کننده در جلوی اتومبیل قرار می‌گیرد و بسته به نوع طراحی اتومبیل شما، دارای انرژی الکتریکی است.
